Σιδηροδρομικός Σταθμός Αμφίπολης

Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Αμφίπολης Λιμένα ήταν σταθμός των Σιδηροδρόμων Ελληνικού Κράτους, επί της σιδηροδρομικής γραμμής Νέας Ζίχνης - Αμφίπολης Λιμένα, στη χιλιομετρική θέση 24,849 από τη Νέα Ζίχνη και της οποίας αποτελούσε τερματικό σταθμό. Βρίσκεται στο Λιμάνι του Δήμου Αμφίπολης και πήρε το όνομά του από τον λιμένα της Αμφίπολης, τον οποίο εξυπηρετούσε.

Εγκαινιάστηκε στις 5 Μαΐου 1940 και έκλεισε το 1969, μαζί με τη γραμμή Νέας Ζίχνης - Αμφίπολης Λιμένα. Σκοπός της γραμμής ήταν να μεταφέρονται γρήγορα τα υλικά για την κατασκευή των Οχυρών κατά μήκος των συνόρων (Ρούπελ, Ιστίμπεη κλπ). Κατά τη διάρκεια του πολέμου, η γραμμή βομβαρδίστηκε και μεγάλο μέρος της καταστράφηκε. Διέθετε πλευρική αποβάθρα και γραμμές εναπόθεσης αμαξοστοιχιών, ενώ συνδεόταν με εμπορευματικές γραμμές με τον λιμένα της Αμφίπολης.

Ο σταθμός Αμφίπολης Λιμένα αναφερόταν ανεπίσημα και με το όνομα «Τσάγεζι», από το παλιό (τουρκικό) όνομα της περιοχής Çay ağzı (Τσάι αγζί - Το στόμα του ποταμού - Εκβολές), που εξυπηρετούσε. 

Τα τελευταία χρόνια στον προαύλιο χώρο του σιδηροδρομικού σταθμού, λίγα μέτρα από τις όχθες του Στρυμόνα, διπλά στον αρχαιολογικό χώρο με το σωζόμενο τοίχος της αρχαίας Αμφίπολης, πραγματοποιείται το φεστιβάλ της Αμφίπολης.

Τα λάθη που έγιναν κατά την Αναστήλωση του Λέοντα

Το 1936 οι ανασκαφές στην Αμφίπολη ήταν ήδη σε εξέλιξη. Εκπρόσωποι της Αμερικανικής Σχολής αρχαιολογικών μελετών, έπρεπε να συνεργαστούν με τους Γάλλους συναδέλφους τους, που εργάζονταν ήδη στην περιοχή, για την ανακάλυψη και άλλων κομματιών του γλυπτού. Την τελική ανασυναρμολόγηση του Λέοντα ανέλαβε ο Έλληνας γλύπτης Ανδρέας Παναγιωτάκης, ο οποίος για την εξυπηρέτηση των εργασιών, κατασκεύασε αρχικά ένα ακριβές γύψινο αντίγραφο σε πραγματικό μέγεθος. Η ομάδα του Παναγιωτάκη είχε στη διάθεσή της μόνο εννέα συνεχόμενα κομμάτια του γλυπτού. Έτσι, αναγκάστηκαν να χρησιμοποιήσουν τσιμέντο για να συμπληρώσουν όσα έλειπαν. Κατά την ανασυναρμολόγηση έγιναν τρία λάθη. Οι τεχνίτες δεν κατάλαβαν ότι έλειπε μια στενή λωρίδα από το λαιμό του λιονταριού, με αποτέλεσμα η ένωση του κεφαλιού με το λαιμό να είναι λίγο «χοντροκομμένη». Το δεύτερο λάθος ήταν ότι συμπέραναν πως τα μάτια του λιονταριού ήταν μαρμάρινα και τα «γέμισαν» με τσιμέντο, ενώ το αρχικό γλυπτό είχε μέταλλο ή πέτρα άλλου χρώματος. Το σημαντικότερο «λάθος» της ανακατασκευής είναι η τοποθέτηση του λιονταριού στο σημείο όπου είχε βρεθεί αρχικά ένα κομμάτι της βάσης του. Οι αρχαιολόγοι σήμερα πιστεύουν ότι ο Λέων της Αμφίπολης κατά την αρχαιότητα, ήταν τοποθετημένος στην κορυφή του λόφου Καστά.

Η προτομή Κόρης από το Μουσείο Αμφίπολης που φιλοξενήθηκε στο Μουσείο του Λούβρου

Η προτομή Κόρης (β' μισό 4ου αι. π.Χ.) από το Αρχαιολογικό Μουσείο Αμφίπολης, χρησιμοποιήθηκε σε αφίσα για την έκθεση "Αρχαία Μακεδονία: Στο Βασίλειο του Μεγάλου Αλέξανδρου" που φιλοξενήθηκε στο Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι, τον Οκτώβριο του 2011. Η συγκεκριμένη έκθεση και οι ανακαλύψεις στον Τύμβο Κάστα τα επόμενα χρόνια, αύξησαν την επισκεψιμότητα Γάλλων επισκεπτών στην Αμφίπολη.

Η Ροτόντα της Αμφίπολης

Είναι από τους λίγους περίκεντρους ναούς της παλαιοχριστιανικής εποχής που βρέθηκαν στον ελληνικό χώρο. Πυρήνα του κτηρίου αποτελεί εξάπλευρη εσωτερική κιονοστοιχία που περικλείεται από εξωτερικό κυκλικό τοίχο. Η κάτω κιονοστοιχία έφερε κιονόκρανα διακοσμημένα με κεφαλές κριών και πτηνά, ενώ η κιονοστοιχία του υπερώου κιονόκρανα με φύλλα άκανθα και πτηνά. Στεγαζόταν με ξύλινη κωνική στέγη. Στο δάπεδο του εξαγώνου διατηρούνται ελάχιστες μαρμάρινες πλάκες που σχημάτιζαν σταυρό. Οι τοίχοι καλύπτονταν με μαρμάρινες πλάκες και ψηφιδωτά στο δάπεδο.