Σφίγγες και Καρυάτιδες με χρώμα

Με τη μελέτη συντήρησης των αρχιτεκτονικών μελών, του γλυπτικού διακόσμου και της θύρας του ταφικού μνημείου του Τύμβου Καστά, που πήρε ομόφωνα το «πράσινο φως» από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, ολοκληρώνονται οι μελέτες συντήρησης στην Αμφίπολη. Είναι η τελευταία από μια σειρά μελετών που έχουν ήδη προχωρήσει και μετατρέπουν, αργά αλλά μεθοδικά και επιστημονικά, το εύρημα σε επισκέψιμο αρχαιολογικό χώρο. Εχουν προηγηθεί οι μελέτες συντήρησης των δαπέδων (18.9.2015), των επιχρισμάτων, των τοιχογραφιών (12.10.2015) και του θριγκού της τρίτης αίθουσας (12.10.2015).
Η συγκεκριμένη ήρθε τελευταία προς έγκριση στο ΚΑΣ, καθώς χρειάστηκε περισσότερος χρόνος για την ολοκλήρωσή της αφού ήταν απαραίτητες οι αναλύσεις που πραγματοποιήθηκαν από ερευνητικά κέντρα που εξέτασαν δείγματα μαρμάρου, προχώρησαν σε αναλύσεις υλικών συμπλήρωσης και χρωστικών σε επιλεγμένα σημεία της ζωγραφικής του ταφικού μνημείου κ.ά.

Καρυάτιδα με ίχνη χρώματος
Θυμίζουμε ότι το μνημείο αποτελείται από τέσσερις χώρους μαζί με τον προθάλαμο με τη σκάλα, τον πρώτο θολωτό θάλαμο με τις Σφίγγες και στο βάθος τις Καρυάτιδες πάνω σε πεσσούς, τον δεύτερο θάλαμο με το ψηφιδωτό δάπεδο που απεικονίζει την αρπαγή της Περσεφόνης και τον τρίτο θάλαμο με τον κιβωτιόσχημο τάφο. Οπως εξήγησε η εισηγήτρια της μελέτης, Μαρία Αργυροπούλου στις ακέφαλες Σφίγγες και στις Καρυάτιδες βρέθηκαν ίχνη χρωμάτων όπως και σε άλλα σημεία του μνημείου. Στις Σφίγγες που βρίσκονται σε αντικριστή θέση με τα κεφάλια στραμμένα σε διαφορετικά σημεία, βρέθηκαν ίχνη κόκκινου χρώματος στο πίσω νύχι της ανατολικής Σφίγγας και στα μαλλιά της κεφαλής που βρέθηκε κατά την αρχαιολογική ανασκαφή πεταμένη στον τρίτο θάλαμο, στο εσωτερικό του τάφου.
Στις Καρυάτιδες που σώζονται σε πολύ καλή κατάσταση, βρίσκονται σε βάσεις και αποτελούσαν δομικό αλλά και διακοσμητικό στοιχείο του μνημείου, ανακαλύφθηκαν ίχνη χρώματος στους πόλους, στα μαλλιά και στα σανδάλια τους, ενώ μπλε και κόκκινο χρώμα ανιχνεύτηκε στη μαρμάρινη πλάκα με το γλυπτό διάκοσμο. Το μνημείο έχει δεχθεί συγκολλήσεις και συμπληρώσεις με κονιάματα που δεν μπορούν να οριστούν χρονικά, ενώ οι φθορές στα αρχιτεκτονικά μέλη αφορούν χωμάτινες επικαθίσεις, αποσάθρωση, προγενέστερες επεμβάσεις, επιφανειακές και μεγάλου εύρους ρωγμές, οξυδώσεις χαλκού και σιδήρου κ.ά.
Κατά τη συντήρηση, που θα ολοκληρωθεί το επόμενο διάστημα, θα πραγματοποιηθούν καθαρισμοί χωμάτινων επικαθήσεων, στερεώσεις μαρμάρινων επιφανειών, απομάκρυνση χρωματισμών από τα προϊόντα οξείδωσης του σιδήρου, απομάκρυνση των προϊόντων διάβρωσης του χαλκού και προστασία του μετάλλου, συγκόλληση θραυσμάτων, συμπληρώσεις χαμένων μαρμάρινων τμημάτων κ.ά. «Το μνημείο είναι εξαιρετικό και πολύ σημαντικό. Το υπουργείο Πολιτισμού προσπαθεί να το αντιμετωπίσει με τον καλύτερο τρόπο ώστε να αποδοθεί στο κοινό για επίσκεψη» είπε από την πλευρά της η Μαρία Ανδρεδάκη Βλαζάκη, γενική γραμματέας του ΥΠΠΟ και προεδρεύουσα του ΚΑΣ.
Οπως ειπώθηκε στη συνεδρίαση, οι εργασίες συντήρησης έχουν ξεκινήσει με μόνιμο προσωπικό από τη διεύθυνση Συντήρησης του ΥΠΠΟ και θα συνεχιστούν με ακόμα πιο εντατικούς ρυθμούς τον καινούργιο χρόνο, καθώς το μόνιμο προσωπικό θα ενισχυθεί με προσλήψεις εκτάκτων μέσω ΕΣΠΑ. Οπως είπε μάλιστα η Αμαλία Ανδρουλιδάκη, η προϊσταμένη της γενικής διεύθυνσης Αναστήλωσης του ΥΠΠΟ, μέχρι σήμερα έχει γίνει εξαιρετική δουλειά στον πρώτο χώρο όπου αποκαλύφθηκαν τα νερά του μαρμάρου στα επιχρίσματα «κάτι που μας δείχνει ότι το μνημείο έχει ακόμα πολλά να μας δώσει».
Κατά τους πρώτους μήνες του 2019, το πολύ μέχρι την άνοιξη αναμένεται να κατατεθεί η αρχιτεκτονική μελέτη που είναι εξαιρετικά σημαντική για τη στερέωση του μνημείου. Θα την εκπονήσει ο Μιχάλης Λαφαντζής και θα περιλαμβάνει επίσης την αποκατάσταση των δοκιμών υλικών όπως το κεφάλι από τη Σφίγγα, τα φτερά κ.ά.
Συντάκτης:
Βασιλική Τζεβελέκου